سمیت عضوی عصاره هیدروالکلی چای کوهی ( Stachys Lavandulifolia Vahl) در موش سوری ماده

سابقه و هدف: علی‌رغم رویش گیاه چای کوهی در بسیاری از نقاط ایران و کشورهای منطقه و اثرات آن در کنترل درد، التهاب، اضطراب و دیس‌منوره، اطلاعات منسجمی در خصوص سمیت این گیاه وجود ندارد. اخیرا طی مطالعه‌ای سمیت حاد و تحت حاد عصاره گیاه، حداکثر دوز قابل تحمل و پتانسیل سمیت را با تعیین فاکتور No Observable Adverse Effect Level مشخص نمودیم، اما تاثیرات هیستوپاتولوژیکی آن در الگوی مصرف تحت مزمن هدف مطالعه حاضر بود. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 60 عدد موش سوری ماده در گروه آزمایش و شاهد در شرایط استاندارد قرار گرفتند و عصاره تهیه شده با غلظت mg/ml140 در سه گروه دوز خفیف (mg/kg7(، متوسط (mg/kg70)و شدید (mg/kg140) در مدل 45 روزه تجویز شد. یافته‌ها: تغییرات معنی‌دار وزن احشای حیوانات در تعدادی از ارگان‌های حیاتی دلالت بر سمیت احتمالی عضوی بود، اما بخشی در مطالعات هیستوپاتولوژیک تایید نشد. در پایان روز 45 پاسخ‌های سمی به صورت ضایعات خفیف در کبد، کلیه و طحال حیوان دیده شد که این ضایعات در پایان دوران بازگشت (روز 90 ) و پس از گذشت 45 روز از قطع عصاره به وضعیت عادی برگشت کرد. نتیجه‌گیری: عصاره چای کوهی می‌تواند در روند وابسته به دوز ایجاد سمیت عضوی خفیف در کبد، کلیه و طحال نماید، لذا در تجویزهای طولانی مدت دوز های کمتر از mg/kg70 توصیه می‌شود. با این حال، این اثرات فاقد علائم بالینی بوده و با قطع مصرف عصاره به وضعیت طبیعی قابل برگشت هستند.